تفاوت کال مارجین و لیکویید چیست؟

تفاوت کال مارجین و لیکویید چیست؟ + راهنمای جامع جلوگیری از ضرر در فارکس و ارز دیجیتال

تصور کنید که یک پوزیشن با اهرم بالا در بازار فارکس باز کرده‌اید و پس از مدتی روند قیمتی خلاف جهت پوزیشن حرکت می‌کند. در مرحله اول یک پیام کال مارجین برایتان ارسال خواهد شد که در صورت بی توجهی به لیکویید شدن کل دارایی‌تان خواهد انجامید. کال مارجین پیام هشداری است که قبل از لیکویید شدن دریافت می‌کنید.

در این مقاله از بروکر npemarket قرار است تا این دو مفهوم را به صورت کامل توضیح دهیم و تفاوت کال مارجین و لیکویید شدن را به دقت بررسی کنیم.

کال مارجین چیست؟

کال مارجین هشداری است که بروکر یا صرافی قبل از رسیدن موجودی حساب به سطح ۱۰۰ درصد ضرر به تریدر ارسال می‌کند. این هشدار به معنای این است که موجودی حساب یا سرمایه در پوزیشن دیگر توانایی باز نگه داشتن موقعیت را ندارد و هر لحظه این امکان وجود دارد که پوزیشن به دلیل کمبود نقدینگی بسته شود.

این وضعیت معمولا در معاملات اهرمی بازار فارکس یا ارز دیجیتال رخ می‌دهد که بروکر یا صرافی به تریدر برای معامله پول قرض داده است و تنها می‌خواهد که در سود معاملات شریک باشد و ضرر را تنها به اندازه سرمایه تریدر محاسبه می‌کند.

چگونه در متاتریدر کال مارجین شدن را متوجه شویم؟

در پلتفرم معاملاتی متاتریدر ۴ و ۵ تنها نیاز است تا از بخش ترمینال به تب trade بروید تا با اطلاعاتی مانند بالانس (موجودی اصلی)، اکوئیتی (موجودی در لحظه با محاسبه سود و زیان پوزیشن‌ها)، مارجین (مارجین استفاده شده در پوزیشن‌ها)، فری مارجین (سرمایه خارج از پوزیشن‌ها) و مارجین لول (سطح مارجین به درصد) رو به رو شوید.

زمانی که مارجین لول به یکی از سطوح از پیش تعیین شده توسط بروکر یا صرافی (بین ۳۰ تا ۵۰ درصد) برسد؛ سیستم متاتریدر به صورت خودکار هشدار کال مارجین را ارسال می‌کند. گاهی این هشدار با رنگ قرمز به صورت پاپ آپ روی پلتفرم معاملاتی ظاهر می‌شود و آخرین فرصت را برای تصمیم گیری به تریدر می‌دهد.

لیکویید شدن چیست؟

لیکویید شدن فرآیندی خودکار است که از بی توجهی به هشدار کال مارجین نشئت می‌گیرد. لیکویید شدن به معنای از دست دادن تمام سرمایه موجود در پوزیشن پس از رسیدن استاپ اوت است. برخی از بروکرها و صرافی‌ها سطح استاپ اوت را کمی بالاتر از صفر می‌گیرند تا موجودی تریدر به صورت کامل از بین نرود و برخی دیگر تا ریال آخر سرمایه تریدر را لیکویید می‌کنند.

لیکویید شدن معمولا زمانی رخ می‌دهد که از لوریج بالا در معاملات استفاده کرده باشید، بدون استفاده از حد ضرر پوزیشن باز کنید یا اینکه نوسانات بازار بسیار زیاد باشد. اهرم‌های ۱۰۰ برابری باعث می‌شوند تا حرکت قیمت ۱ درصد بر خلاف جهت پوزیشن، کل سرمایه را لیکویید کند. این خطر در بازارهایی مانند ارز دیجیتال به دلیل نوسانات بالا زیاد است. بنابراین باید دقت داشته باشید که حجم معامله، سطح اهرم و مدیریت ریسک در هر پوزیشن معاملاتی با یکدیگر هماهنگ باشند تا از لیکویید شدنتان جلوگیری شود.

تفاوت کال مارجین و لیکویید

کال مارجین و لیکویید شدن دو مرحله متوالی از یک معامله هستند که برخلاف انتظار تریدر پیش رفته است. تفاوت کال مارجین و لیکویید شدن در این است که هنگام دریافت هشدار کال مارجین فرصت تصمیم گیری برای بستن پوزیشن با ضرر یا اضافه کردن حجم معامله را دارید؛ اما هنگام لیکویید شدن دیگر سرمایه خود را از دست داده‌اید و پوزیشن به صورت اتوماتیک بسته شده است.

فرمول محاسبه لیکویید و کال مارجین

هر بروکر یا صرافی برای خود سطح هشداری را در نظر گرفته است که کال مارجین در آن فعال می‌شود. این سطح معمولا ۳۰ تا ۵۰ درصد از مارجین لول است. هر چه مارجین لول به سمت ۵۰ تا ۳۰ درصد کاهش پیدا کند؛ احتمال دریافت کال مارجین بیشتر می‌شود و باید تصمیم بگیرید که چه برنامه‌ای برای ادامه کار پوزیشن دارید. کال مارجین با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

• فرمول محاسبه کال مارجین: (اکوئیتی / مارجین استفاده شده) × ۱۰۰< ۵۰

لیکویید شدن بستگی به سطح استاپ اوت در بروکر یا صرافی دارد. در واقع، سطح استاپ اوت هر چه قدر باشد؛ در آن نقطه تمامی پوزیشن‌ها بسته خواهد شد و باقی مانده پول به حسابتان برگشت خواهد خورد. سطح استاپ اوت معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد است؛ اما برخی از بروکرها یا صرافی‌ها از سطوح پایین‌تری هم برای تریدرهای ریسک پذیرتر استفاده می‌کنند. البته اگر بروکر یا صرافی استاپ اوت نداشته باشد؛ باید ۱۰۰ را تقسیم بر لوریج استفاده شده کنید تا متوجه درصد لیکویید شدن شوید.

• فرمول محاسبه لیکویید شدن: ۱۰۰ / لوریج استفاده شده

اگر قیمت تا نزدیکی درصد لیکوییدی پیش برود؛ تمامی پوزیشن‌های باز تریدر در حساب بسته خواهد شد و دیگر نمی‌تواند به معامله ادامه دهد. البته، برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال از اهرم کراس استفاده می‌کنند که به جز محاسبه مارجین درون پوزیشن، از مارجین موجود در حساب هم برای افزایش سطح لیکویید شدن استفاده می‌کنند و ممکن است که سطح لیکویید شدنتان بیشتر از ۱۰۰ درصد باشد.

چرا در فارکس کال مارجین و لیکویید تقریباً یکی هستند؟

برخی از بروکرهای فارکس سطح کال مارجین و استاپ اوت را نزدیک به هم می‌گیرند که در این حالت تریدر فرصت کمی برای فکر کردن به تصمیم گیری درباره پوزیشن دارد و تا از مرحله تصمیم به اقدام برسد؛ پوزیشن از سطح کال مارجین به لیکویید شدن رسیده است و پوزیشن بسته می‌شود. البته برخی از بروکرهای بازار ساز از ضرر تریدرها به سود می‌رسند و به عمد این دو مفهوم را یکسان جلوه می‌دهند تا از تریدر درآمد بیشتری کسب کنند.

البته این موضوع برای کارگزاری‌های سهام متفاوت است و ممکن است که به تریدرهای حرفه‌ای و با سابقه تا چند روز هم برای واریز سرمایه فرصت دهند. در صرافی‌های ارز دیجیتال سیستم به گونه‌ای است که تریدر می‌تواند تصمیم بگیرد که از اهرم ایزوله یا کراس استفاده کند.

اهرم ایزوله باعث می‌شود تا تریدر تنها به اندازه موجودی پوزیشن ضرر کند و پس از رسیدن ضرر و زیان به استاپ اوت پوزیشن بسته شود؛ اما اهرم کراس باعث می‌شود تا کل موجودی حساب وارد پوزیشن شود و معامله بیشتر از ۱۰۰ درصد ضرر کند تا تمامی موجودی حساب را به نزدیک صفر برساند.

بیشتر بدانید: تفاوت اسپرد و کمیسیون در فارکس

نتیجه‌گیری

تفاوت کال مارجین و لیکویید شدن به اندازه چند درصد از مارجین لول است. زمانی که مارجین لول به سطوح ۵۰ تا ۳۰ درصد می‌رسد؛ هشدار کال مارجین فعال خواهد شد و با ورود مارجین لول به محدوده کمتر از ۳۰ درصد امکان لیکویید شدن وجود دارد.

هنگام مشاهده هشدار کال مارجین امکان واکنش برای تریدر وجود دارد؛ اما هنگام لیکویید شدن دیگر کاری از دست تریدر بر نمی‌آید. هنگام مشاهده کال مارجین باید حجم پوزیشن را افزایش داد یا اینکه با قبول ضرر و زیان بیش از ۵۰ درصد پوزیشن را بست؛ اما هنگام لیکویید شدن پوزیشن به صورت خودکار بسته خواهد شد و تریدر هیچ دخالتی نمی‌کند.

سوالات متداول

1- تفاوت اصلی کال مارجین و لیکویید چیست؟

کال مارجین یک هشدار است که فرصت اقدام می‌دهد، اما لیکویید بسته شدن خودکار تمام پوزیشن‌هاست.

2- آیا بعد از لیکویید می‌توان سرمایه را بازیابی کرد؟

خیر، سرمایه از دست رفته بازگردانی نمی‌شود، اما می‌توانید با واریز مجدد، معامله را از نو شروع کنید.

3- چگونه در متاتریدر کال مارجین را تشخیص دهیم؟

وقتی «Margin Level» در بخش Terminal به 30–50% برسد، سیستم هشدار می‌دهد (معمولاً با رنگ قرمز یا popup).

4- با لوریج 100x چقدر حرکت بازار باعث لیکویید می‌شود؟

فقط 1% حرکت خلاف جهت کافی است (طبق فرمول: 100 ÷ 100 = 1%).

5- آیا در ارز دیجیتال هم کال مارجین و لیکویید وجود دارد؟

بله، اما صرافی‌های معتبر از مارجین ایزوله استفاده می‌کنند تا فقط بخشی از سرمایه لیکویید شود، نه کل حساب.